اخبار اقتصادی گرجستان (هفته سوم شهریور ماه 1399)

اهم اخبار و تحولات اقتصاد داخلی و خارجی گرجستان در هفته سوم شهریور ماه 1399 که در رسانه‌های این کشور انتشار یافته است به شرح زیر می‌باشد :

کاهش 5.11 درصدی مبادلات کسب و کار در گرجستان

حجم مبادلات کسب و کار در گرجستان طی سه ماهه دوم سال 2020 با 11.5 درصد کاهش به 22.3 میلیارد لاری رسید. این کاهش تقریبا تمامی زمینه‌های اقتصادی از جمله تولید کالا و خدمات را در بر می‌گیرد. در این حوزه 9.2 میلیارد لاری کالا و خدمات ارائه شده است که 18.3 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است. در این مدت نزدیک به 59 درصد مبادلات مالی مربوط به کسب و کارهای بزرگ، 18 درصد کسب و کارهای متوسط و 23 درصد نیز کسب و کارهای کوچک بوده است. اما این آمار با توجه به مقدار تولید کالا و خدمات مقداری متفاوت است. به طوری که سهم کسب و کارهای بزرگ 44 درصد، متوسط 26 درصد و کسب و کارهای کوچک 30 درصد است.

در سه ماهه دوم سال 2020 شرکت‌ها نزدیک به 13 میلیارد لاری خرید کالا و خدمات داشته‌اند که 15 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است. از جمله فروش مجدد آنها به 7.7 میلیارد لاری رسیده است که 16 درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این دوره سه ماهه بیش از 632 هزار نفر اشتغال داشته‌اند که 8.1 درصد کمتر از مدت مشابه سال 2019 بوده است. 4 درصد شاغلان را خانم‌ها و 59 درصد را نیز آقایان تشکیل داده‌اند. 40 درصد شاغلان در شرکت‌های بزرگ، 23 درصد در کسب و کارهای متوسط و 36 درصد نیز در کسب و کارهای خرد فعالیت داشته‌اند.  

در سه ماهه دوم سال 2020، متوسط دستمزدها در بخش خصوصی برابر با 1175 لاری (بدون 20 درصد مالیات بر درآمد) بوده است که 65 لاری کمتر از میانگین دستمزدها در مدت مشابه سال قبل است. هم‌چنین متوسط دستمزد ماهیانه در شرکت‌های بزرگ 1204 لاری، در کسب وکارهای متوسط 1289 و در کسب و کارهای خرد 1055 لاری بوده است.

در مجموع در میان همه کسب و کارها رتبه اول به تجارت با 36.7 درصد مبادلات اختصاص دارد. در رتبه‌های بعدی استراحتگاهی و تفریحی با 27.4 درصد، صنایع فرآوری 10.1 درصد، ساخت و ساز 6.3 درصد و حمل و نقل 5.8 درصد بوده‌اند.

به لحاظ حجم تولید کالا و ارائه خدمات، رتبه اول متعلق به صنایع با 23.5 درصد، سپس تجارت با 17.7 درصد، ساخت و ساز با 16.2 درصد و حمل و نقل با 9.9 درصد قرار دارند.  

در این دوره به لحاظ اشتغال‌زایی رتبه اول مربوط به تجارت با 26.8 درصد، سپس صنایع با 13.1 درصد و خدمات پزشکی با 11.2 درصد قرار دارند. در حوزه اشتغال حوزه‌های دیگری هم‌چون ساخت و ساز با 9.1 درصد، حمل‌ونقل با 8 درصد و خدمات بیمارستانی با 8 درصد نقش مهمی داشته‌اند.

عدم تامین مالی کافی  بزرگترین مانع توسعه کسب و کار در گرجستان

بر اساس نتایج بررسی‌های بانک جهانی و موسسات همکار آن (EBRD, EIB, DFID) جایگاه گرجستان در حوزه‌های مختلف کسب و کار نسبت به سال گذشته بهتر شده است. از جمله می‌توان به قرار گرفتن در بین ده کشور اول جهان به لحاظ پایین بودن رشوه و فساد اشاره کرد.

طبق نظرسنجی انجام شده در میان شرکت‌های گرجی، دسترسی کم به منابع مالی بزرگترین مانع توسعه می‌باشد. بیش از 26 درصد مخاطبان در نظرسنجی بر وجود این مانع تاکید کرده‌اند. در صورتی که در سال 2013 این رقم برابر با 21 درصد بوده است.

29 درصد نیز اعلام کرده‌اند که عدم ثبات سیاسی مانع اصلی فعالیت آنها می‌باشد. این رقم در سال 2013 برابر با 29.9 درصد بوده است.

5.7 درصد از مخاطبان نیز فشار مالیاتی را به عنوان چالش اصلی فعالیت خود دانسته‌اند. در سال 2013 این رقم 16 درصد بوده است.

15 درصد صاحبان کسب و کار نیز معتقدند که نداشتن تخصص کارمندان مانع اصلی توسعه فعالیت آنها است.  

11 درصد صاحبان کسب و کار نیز معتقدند که مشکل اصلی در فعالیت آنها فساد اداری است. این رقم در سال 2013 برابر با 3.8 درصد بوده است.

بیشترین رشد مربوط به آمار جرم و جنایت است. به طوری که اگر 4.8 مخاطبان در سال 2013 معتقد بودند احتمال وقوع جرم و جنایت مشکل اصلی در فعالیت آنها است، اکنون13.2 درصد این احساس را دارند.

هم‌چنین به نظر کارفرمایان در سه حوزه دسترسی به منابع مالی، فساد اداری و جرم و جنایت شرایط کسب و کار بدتر، به لحاظ ثبات سیاسی تغییر نکرده و به لحاظ کاهش فشار مالیاتی شرایط بهتر شده است.

چالش‌های اصلی بخش کشاورزی گرجستان

انجمن کسب و کار گرجستان نتیجه تحقیقات خود در مورد موانع توسعه حوزه کشاورزی گرجستان را اعلام کرد. طبق این گزارش، مشکل اصلی کوچک بودن قطعات کشاورزی و ضرورت ایجاد قطعات بزرگ می‌باشد. زیرا در کشاورزی صرفه‌جویی در هزینه از طریق ایجاد مزارع بزرگ حاصل می‌شود که به نوبه خود به افزایش تولید و تأمین نیاز بازار داخلی کمک می‌کند. هم‌چنین به توسعه بازارهای صادراتی کمک خواهد کرد. بر این اساس، تقسیم اراضی کشاورزی به قطعات کوچک هم‌چنان یک چالش مهم است. این گزارش هم‌چنین می‌افزاید، مشکل دیگر کمبود فناوری است که بر رشد کمی و کیفی محصولات تأثیر منفی می‌گذارد. کمبود کادر متخصص واجد شرایط مشکل مهم دیگر است. به همین دلیل شرکت‌های بزرگ ناگزیزند کادر متخصص مورد نیاز را از خارج دعوت کنند.

تصاحب اموال بدهکاران بانکی توسط 5 بانک عمده گرجستان

طی سه ماهه دوم سال 2020، پنج بانک عمده گرجستان بابت عدم بازپرداخت بدهی‌های بانکی اموال بدهکاران به ارزش 197.2 میلیون لاری را تصاحب کردند. سهم این 5 بانک بدین قرار بوده است:

• بانک آف جورجیا: اموال ضبط شده بدهکاران 97 میلیون لاری، در مدت مشابه سال قبل 75.9 میلیون لاری. دارایی بانک در سه ماهه دوم سال 2020 برابر با 17.4 میلیارد و در مدت مشابه سال قبل 14.7 میلیارد لاری بوده است.
• تی بی سی بانک: اموال تصاحب شده برابر با 76 میلیون لاری، سال گذشته 54.8 میلیون لاری. دارایی‌های بانک در سه ماهه دوم 18.4 میلیارد و در سال قبل14.7 میلیارد لاری بوده است.
• بازیس بانک: اموال ضبط شده 18 میلیون لاری، و در سه ماهه دوم سال گذشته 8 میلیون لاری. مجموع دارایی‌های بانک 1.6 میلیارد لاری و در مدت مشابه سال قبل 1.5 میلیارد لاری بوده است.
• سایر اموال منقول و غیرمنقول تصاحب شده به ارزش 6.2 میلیون لاری متعلق به دو بانک VTB  و لیبرتی بانک می‌باشد.

 در سه ماهه اول سال 2020 نیز بیش از 203 میلیون لاری اموال بدهکاران توسط بانک‌ها ضبط شده بود. بنابراین در سه ماهه دوم ارزش اموال تصاحب شده نسبت به سه ماهه اول 6 میلیون لاری (0.5 درصد) کمتر بوده است. تصاحب اموال بدهکاران از سوی بانک‌ها در سال‌های گذشته نیز وجود داشته است، اما از ابتدای سال جاری میلادی به سبب توقف کامل بسیاری از کسب و کارها در گرجستان به دلیل بحران اقتصادی ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، بسیاری از بدهکاران بانکی نتوانستند بدهی خود را سر موعد بپردازند و به نظر می‌رسد اغلب بانک‌ها نیز به جای دادن فرصت بیشتر به بدهکاران، طبق قرارداد راه تصاحب اموال آنها را در پیش گرفته‌اند.

با ادامه روند تصاحب اموال بدهکاران بانکی، بر تعداد آمار ورشکستگان در گرجستان افزوده خواهد شد. زیرا تصاحب اموال در سه ماهه اول 49 درصد و در سه ماهه دوم 28 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است. اما با توجه به شروع بسیاری از کسب و کارها در مجموع روند کاهشی تصاحب اموال بدهکاران از 49 درصد رشد به 28 درصد رشد قابل مشاهده است.

اختصاص بیش از 30 میلیون یورو برای حفاظت از جنگل‌های گرجستان

این پروژه بلند پروازانه به حفظ پوشش 1.8 میلیون هکتار از جنگل‌های گرجستان کمک خواهد کرد. بر اساس گزارش سایت وزارت کشاورزی، طبق تصمیم شورای صندوق اقلیم سبز (نزد سازمان ملل متحد) مبلغ 33 میلیون یورو برای اجرای پروژه حفظ پوشش جنگلی تحت عنوان " بازسازی جنگل‌های گرجستان در مقابل آثار گازهای گلخانه‌ای" کمک می‌شود.  

به گفته وزیر کشاورزی گرجستان با مصوبات پارلمانی زیرساخت‌های حقوقی لازم برای حفظ و بازسازی جنگل‌های گرجستان فراهم شده است. وی افزود که با اجرای این پروژه پوشش جنگلی در 1.8 هکتار از اراضی گرجستان به لحاظ کمی و کیفی توسعه خواهد یافت. این طرح به مدت 7 سال در مناطق مختلف گرجستان اجرا می‌شود. بنیاد جنگل گرجستان 2.9 میلیون هکتار اراضی را تحت پوشش دارد که 2.7 میلیون هکتار از این اراضی (نزدیک به 40 درصد از کل اراضی گرجستان به مساحت 6.97 میلیون هکتار) پوشش جنگلی دارد. بیشتر جنگل‌های متنوع و غنی گرجستان در بخش غربی قرار دارند.

لازم به ذکر است صندوق اقلیم سبز توسط کنوانسیون مبارزه با شرایط اقلیمی سازمان ملل متحد جهت کمک به کشورهای در حال توسعه در مبارزه با آثار منفی تغییرات اقلیمی ایجاد شده است.

افزایش حجم سپرده‌ها در بخش بانکی گرجستان به 30.5 میلیارد لاری

به گزارش بانک ملی (مرکزی) گرجستان، مجموع سپرده‌ها در بانک‌های گرجستان در اول آگوست سال 2020 نسبت به اول جولای (ماه قبل از آن) با 6.6 درصد رشد به 30.5 میلیارد لاری رسید.

حجم سپرده‌های مدت دار 5.15 درصد و سپرده‌های جاری 7 درصد افزایش داشته‌اند. 39.4 درصد سپرده‌ها به لاری واحد پول ملی گرجستان بوده است که نسبت به یک ماه قبل 0.8 درصد رشد داشته است.

متوسط نرخ بهره بانکی برای سپرده‌های مدت‌دار 6.6 درصد بوده است. از جمله بهره 8.7 درصد برای لاری و بهره4.5 درصد برای ارزهای خارجی بوده است. 84 درصد سپرده‌های ارزی به دلار امریکا بوده است.

صادرات بیش از 23 هزار تن هلو از گرجستان

به گزارش وزارت کشاورزی گرجستان تا تاریخ 25 آگوست سال جاری بیش از 23 هزار تن هلو و یا نکتار آن که دو برابر میزان سال گذشته می‌باشد، به خارج صادر شده است. کشورهای مقصد صادراتی عبارتند از: روسیه با 15 هزار تن، ارمنستان با 7 هزار تن، آذربایجان با 570 تن، قزاقستان با 112 تن، اوکراین با 99 تن، مولداوی با 89 تن، لهستان با 74 تن و اسلونی با 57 تن.  

ارائه خدمات سردخانه‌ای به کشاورزان برای نگهداری محصول خود بلافاصله پس از برداشت از جمله دلایل رشد صادرات این محصول بوده است. هم‌چنین به منظور تسریع در امور از پنجره واحد برای صدور مجوزهای صادراتی (گمرکی و بهداشتی) استفاده شده است. در همین رابطه گروه ویژه‌ای در جمع‌آوری و سازماندهی اطلاعات و کمک به کشاورزان و بازاریابی محصولات نزد وزارت کشاورزی فعالیتی مستمر دارد. روسیه یکی از مقاصد اصلی محصولات کشاورزی گرجستان است

بهره‌برداری از عابر بانک جدید ارزهای دیجیتالی در تفلیس

شرکت گرجی «کریپتومات» هم‌چنان روند نصب عابربانک‌های جدید ارزهای دیجیتالی در گرجستان را ادامه می‌دهد. در همین راستا اولین عابربانک ارزهای دیجیتالی در شهر روستاوی و 10 عابربانک جدید دیگر در هایپرمارکت‌های معروف تفلیس در اختیار اهالی قرار گرفت. این شرکت هم‌چنین به بازار اوکراین نیز ورود کرده است و 5 دستگاه عابربانک خود را در پایتخت این کشور نصب نموده است. از طریق این عابربانک‌ها می‌توان با استفاده از ارزهای دیجیتالی معتبر هم‌چون بیت کوئین، لایت کوئین و اتریماکس کالا و یا خدمات خریداری نمود. این شرکت در گذشته فقط در حوزه 2 ارز دیجیتال فعالیت داشت، ولی اکنون در 12 ارز دیجیتال فعال می‌باشد. کریپتومات از سال 2018 کار خود را شروع کرد و تصمیم دارد علاوه بر گرجستان و اوکراین در کشورهای اروپای شرقی نیز خدمات خود را ارائه نماید.

در سه ماهه سوم سال 2020 رکود اقتصادی گرجستان به 6.2 درصد خواهد رسید

به گزارش کمیته بودجه پارلمان گرجستان در سه ماهه سوم سال 2020 رکود اقتصادی این کشور به 6.2 درصد خواهد رسید. همه‌گیری ویروس کرونا و بسته شدن مرزها دلیل این کاهش می‌باشد. به رغم کاهش محدودیت‌ها و آغاز بسیاری از کسب و کارها در گرجستان، هنوز اقتصاد این کشور تحت تاثیر شوک خارجی وارده از همه‌گیری می‌باشد. طبق پیش‌بینی‌ها صنعت گردشگری در سه ماهه سوم با 90 درصد رکود مواجه خواهد بود. انتظار می‌رود با فعال شدن گردشگری داخلی تا حدودی ضرر و زیان ناشی از نبودن گردشگران خارجی را جبران شود.هم‌چنین پیش‌بینی می‌شود با کاهش شدید مصرف کالاهای اساسی، حجم مبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری نیز به میزان قابل توجهی کاهش یابد. هم‌چنین با توجه به بحران اقتصادی جهانی ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، کاهش صادرات محصولات گرجی نیز قابل پیش‌بینی است.

در ماه‌های گذشته هنگام اجرای تصمیمات جدی قرنطینه‌ای از جمله تعطیلی چندین ماهه تمامی ‌کسب و کارها به غیر از سوپرمارکت‌های زنجیره‌ای، داروخانه‌ها و بانک‌ها، رکود اقتصادی گرجستان به بیش از 16 درصد رسید. سپس با برداشتن برخی محدودیت‌ها این رقم به 13 درصد و هم‌اکنون با آغاز فعالیت‌ها به 6 درصد رسیده است. 

به نظر می‌رسد رسیدن به نقطه صفر رشد اقتصادی فقط با بازشدن مرزهای گرجستان و ورود گردشگران خارجی میسر خواهد شد. اما هر بار دولت گرجستان طی تصمیم جدیدی این تاریخ را به تاخیر می‌اندازد. به نظر برخی کارشناسان احتمالا دولت تا بعد از انتخابات آتی پارلمانی گرجستان در آبان‌ماه، هم‌چنان مرزها را بسته نگه دارد. زیرا حزب حاکم درصدد است از موفقیت در مبارزه با همه‌گیری ویروس کرونا و معرفی گرجستان به عنوان یک کشور ایمن بهره‌برداری انتخاباتی نماید.

کاهش هزینه  30 تا 50 درصدی خدمات هتل‌ها در گرجستان

پس از بسته شدن مرزها به سبب همه‌گیری ویروس کرونا، فقط 6 درصد ظرفیت هتل‌های بزرگ تفلیس استفاده شده است. در شهرستان‌ها اوضاع از پایتخت بهتر بوده است. در استراحتگاه‌های ساحل دریای سیاه تا 15 درصد ظرفیت هتل‌ها و در دیگر مناطق 22 درصد و در استان کاختی 32 درصد ظرفیت هتل‌ها استفاده شده است.

تغییرات در استفاده از ظرفیت هتل‌ها به قرار زیر بوده است:

در ماه جولای نسبت به ماه قبل، این شاخص در ساحل دریای سیاه 2 درصد، در کاختی 4 درصد و در دیگر مناطق 1.3 درصد رشد داشته است. هم‌زمان استفاده از ظرفیت هتل‌های تفلیس 3 درصد کاهش داشته است. هم‌چنین در ماه جولای امسال استفاده از هتل‌ها در روزهای تعطیل در کاختی 54 درصد و در دیگر مناطق 41 درصد در مقایسه با سال قبل با کاهش مواجه بوده است. ظرفیت استفاده از هتل‌ها در ساحل دریای سیاه (کابولتی، پوتی و باتومی) نسبت به ماه قبل بدون تغییر در همان سطح 24 درصد باقیمانده است. به همین سبب قیمت خدمات هتل‌ها بین 30 تا 50 درصد کاهش یافته است.

گرجستان در سال 2019 بیش از 3 میلیارد دلار از صنعت گردشگری درآمد داشته است. به نظر کارشناسان در سال 2020 با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا، در خوش‌بینانه‌ترین حالت گرجستان فقط می‌تواند تا 500 میلیون دلار (یک ششم سال قبل) و غالبا از مسافران داخلی درآمد داشته باشد.

افزایش 50 درصدی درخواست خرید آپارتمان در گرجستان

به گفته بسو اورتیودزه مدیرعامل شرکت انبوه ساز RC در چارچوب اجرای برنامه دولت برای کمک به بخش ساخت‌ و ساز مبنی بر تامین بخشی از بهره بانکی وام‌های مسکن، تاکنون دولت 120 میلیون لاری اختصاص داده است. این شرکت با توجه به این تسهیلات توانسته است بیش از 50 درصد افزایش فروش مسکن داشته باشد. اختصاص یارانه دولتی یکی از عوامل اصلی رشد فروش مسکن بوده است. البته عوامل دیگری هم‌چون تولید انبوه آپارتمان‌های تازه ساخت در افزایش فروش تاثیر داشته‌اند. طبق برنامه دولتی کمک به بخش ساخت و ساز، دولت 4 درصد از بهره بانکی وام خرید مسکن را پرداخت می‌کند. البته به شرط آنکه قیمت آپارتمان بیش از 200 هزار لاری نباشد و زمان خرید در فاصله زمانی اول جولای تا 31 دسامبر (پایان سال 2020) باشد.

گفتگوی ویدئویی وزرای خارجه گرجستان و ترکمنستان

داویت زالکالیانی وزیر امور خارجه گرجستان و رشید مِرِدوف وزیر امور خارجه ترکمنستان در کنفرانس تصویری مناسبات دوجانبه و چندجانبه را مورد بررسی قرار دادند. طرفین در این گفتگو در خصوص همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، حمل و نقل، انرژی، پشتیبانی و گردشگری و هم‌چنین توسعه همکاری در سازمان‌های بین‌المللی تبادل نظر کردند. همکاری در قالب کریدورهای حمل و نقل و ترانزیتی از جمله طرح‌های «لاجورد» و «دریای سیاه-دریای خزر» و اجرای تصمیمات موجود چندجانبه مورد توجه وزیران دو کشور قرار گرفت. طرفین هم‌چنین ضمن اشاره به وضعیت پاندمی و دستورات برای پیشگیری از شیوع ویروس، بر اهمیت تلاش‌های مشترک برای کاهش پیامدهای منفی آن تأکید نمودند.