اهم اخبار و تحولات اقتصادی ازبکستان ( نیمه اول تیر ماه 1399)

مهم ترین تحولات اقتصادی داخلی و خارجی ازبکستان در ( نیمه اول تیر ماه 1399) که در رسانه‌های این کشور انتشار یافته به شرح ذیل است:

 آمار و تحولات اقتصادی داخلی

افزایش بدهی خارجی ازبکستان به 25 میلیارد دلار

به گزارش بانک مرکزی جمهوری ازبکستان در تاریخ 1 آوریل سال 2020 حجم کل بدهی خارجی ازبکستان به 25.1 میلیارد دلار رسیده است. از آغاز سال جاری میزان بدهی خارجی 2.8 درصد در حدود 692 میلیون دلار افزایش یافت. بدهی بخش دولتی 16.2 میلیارد(385.3 میلیون دلار افزایش یافت) دلار و بدهی بخش خصوصی 8.9 میلیارد(307 میلیون دلار افزایش یافت) دلار است.

آمار تجارت خارجی ازبکستان در 5 ماهه نخست 2020

 براساس اعلام کمیته آمار ازبکستان میزان تجارت خارجی این کشور در 5 ماهه نخست سال 2020 به میزان 12984 میلیون دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 2455 میلیون دلار کاهش‌یافته است. سهم صادرات 5143.4 میلیون دلار و واردات 7841.3 میلیون دلار بوده است.

برگزاری چهارمین کارگروه الحاق ازبکستان به سازمان تجارت جهانی

 به گزارش سرویس مطبوعاتی وزارت سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی ازبکستان، چهارمین جلسه کارگروه ورود ازبکستان به WTO در تاریخ 17 تیرماه برگزار می‌شود. این اجلاس به علت وضعیت اپیدمیولوژیک کنونی به‌صورت ویدئو کنفرانس برگزار می‌گردد و هیئت‌های نمایندگان دیپلماتیک کشورهای خارجی در ژنو در اتاق کنفرانس حضور خواهند داشت و هیئت ازبکستان، از طریق ویدئو اجلاس در این نشست شرکت خواهند کرد.

تصویب مصوبه توسعه گردشگری

آقای شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان مصوبه «اقدامات اضافی در جهت توسعه حوزه گردشگری با رعایت سخت رژیم امنیت بهداشتی و همه‌گیرشناسی تقویت یافته» را تصویب کرد. در این مصوبه، ایجاد سیستم گردشگری امن Uzbekistan/Safe travel guaranteed، پرداخت غرامت به میزان 3000 دلار به گردشگر خارجی(منظور هزینه درمان) در صورت ابتلای او به ویروس کرونا در ازبکستان،به اعمال روادید جدید Uzbekistan My Second Home برای جذب اشخاص دارای درآمدهای زیاد، دانش‌های خوب، تجربه و توانایی‌های بهتر به ازبکستان و ... پیش‌بینی‌شده است.

برگزاری پنجمین اجلاس وزرای گردشگری کشورهای ترک‌زبان

آقای عزیز عبدالحکیم­ اف، معاون نخست‌وزیر و رئیس کمیته دولتی توسعه گردشگری جمهوری ازبکستان در پنجمین اجلاس وزرای گردشگری کشورهای عضو شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان که سه‌شنبه 3 تیر سال 1399 به‌صورت کنفرانس برگزار شد شرکت کرد. در این اجلاس وضع کنونی حوزه گردشگری، تجربه کشورهای ترک‌زبان در حمایت از گردشگری در شرایط همه‌گیری کرونا، اقدامات لازم برای ازسرگیری تبادلات گردشگری میان کشورهای ترک‌زبان و طرح‌های مختلف در راستای پیشبرد مسیرهای گردشگری کشورهای مذکور موردبررسی قرار گرفت. ایشان همچنین به ارائه گزارش مفصلی از اقدامات اخیر دولت ازبکستان برای حمایت از حوزه گردشگری، ازجمله کاربرد سیستم Uzbekistan/Safe travel guaranteed و تأسیس صندوق گردشگری امن اشاره کردند.

برگزاری شصت و پنجمین اجلاس کمیسیون اروپایی سازمان جهانی گردشگری به میزبانی سمرقند

در 65 مین اجلاس کمیسیون منطقه‌ای اروپایی سازمان جهانی گردشگری که به میزبانی شهر سمرقند به ریاست عزیز عبدالحکیم اف معاون نخست‌وزیر و رئیس کمیته توسعه گردشگری جمهوری ازبکستان و با حضور وزرای گردشگری 44 کشور جهان برگزار شد مسائل رفع پیامدهای منفی همه‌گیری ویروس کرونا بر گردشگری جهان بررسی شد. در پایان اجلاس در مورد برگزاری کنفرانس بین‌المللی سرمایه‌گذاری در گردشگری از سوی سازمان جهانی گردشگری و بانک اروپایی بازسازی و توسعه در ازبکستان در سال 2021 توافق شد.

وضعیت ازسرگیری پروازهای بین‌المللی به ازبکستان

 سخنگوی وزارت حمل‌ونقل ازبکستان اعلام کرده است که ازبکستان هنوز به هیچ از شرکت‌های هواپیمایی کشورهای خارجی اجازه ازسرگیری پروازهای منظم خود به ازبکستان را نداده است. وزارت مذکور پیشنهاد‌های خود در مورد ازسرگیری پروازهای منظم به کشورهای ترکیه، روسیه، امارات و قزاقستان براساس اصل متقابل از ماهه‌ای جولای و آگوست سال 2020 را به کمیسیون ویژه مبارزه با ویروس کرونا ارائه کرده است. وی افزود که ازسرگیری پروازهای منظم به کشورهای با وضعیت باثبات کرونا با رعایت مقررات بهداشتی انجام خواهد شد. وزارت امور خارجه جمهوری ازبکستان نیز اعلام نموده که در حال حاضر امکان ازسرگیری پروازهای منظم به کشورهای خارجی که موارد ابتلا به ویروس کرونا کاهش‌یافته است، بررسی می‌شود.

مذاکرات دوجانبه معاون نخست‌وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی ازبکستان با مقامات روسی

آقای سردار عمرزاق اف، معاون نخست‌وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری‌ها و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان که به همراهی رئیس‌جمهور ازبکستان برای شرکت در مراسم بزرگداشت روز پیروزی به روسیه سفرکرده بود با معاون نخست‌وزیر، وزیر صنعت و تجارت و همچنین با وزیر توسعه اقتصادی روسیه ملاقات نمودند.

در مذاکرات مذکور مسائل توسعه بیش‌ازپیش همکاری‌ها در حوزه‌های اقتصادی، بازرگانی، سرمایه‌گذاری، ازجمله تعاون صنعتی، مسائل آماده‌سازی و برگزاری 21 مین  اجلاس کمیسیون مشترک، دومین همایش همکاری استانی و نمایشگاه محصولات ملی ازبکستان در مسکو، افتتاح مرکز چندمنظوره مهاجرت روسیه در ازبکستان (درزمینهٔ تأمین اشتغال شهروندان ازبکستان در روسیه) و ... بررسی شد.

طی ملاقات مذکور اعلام شد که روسیه در سه‌ماهه اول سال جاری سرمایه‌گذاری به ارزش 329.5 میلیون دلار در ازبکستان انجام داده و پیش‌بینی می‌شود حجم سرمایه‌گذاری‌های روسیه به ازبکستان تا پایان سال جاری به 1.5 میلیارد دلار برسد. روسیه در سال 2019 به میزان 1.3 میلیارد در ازبکستان سرمایه‌گذاری نموده است. در ملاقات روسای جمهوری ازبکستان و روسیه مورخ 23 ژوئن سال 2020 وضع کنونی روابط همکاری دوجانبه، ازجمله اجرای طرح‌های جدید به ارزش بیش از 12 میلیارد دلار بحث و بررسی شد. بنا بر اطلاعات کمیته آمار ازبکستان طبق نتایج سال 2019 حجم مبادله بازرگانی ازبکستان با روسیه نسبت به سال 2018 17.6 درصد افزایش‌یافته و به  6.6 میلیارد دلار رسیده است . در سال گذشته با مشارکت سرمایه‌گذاران روسیه 484 شرکت جدید تأسیس یافته و تعداد کل شرکت‌های با مشارکت سرمایه‌گذاران روسیه در ازبکستان به 1828 شرکت رسیده است.

 تولید دستگاه تنفس مصنوعی در ازبکستان

شرکت مشترک ازبک- اسلواک مقیم در پارک علم و فناوری نوآوری «یاشناباد» شهر تاشکند تولید دستگاه تنفس مصنوعی را آغاز کرد. شرکت مذکور در نظر دارد تا پایان سال 100 دستگاه تنفس مصنوعی تولید کرده و در آینده میزان تولید را به 500 دستگاه تنفس مصنوعی و 500 دستگاه تنفس با کمک بی‌هوشی افزایش بدهد و محصولات خود را به کشورهای تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان و افغانستان نیز صادر کند.

تولید کیت تشخیصی 

دانشمندان ازبک موفق به ساخت کیت تشخیصی جهت استخراج COVID-19 RNA شدند. آزمایش‌های کلینیکی این مجموعه نشان داده است که کیت RNA ویروس SARS-COV-2 که در ازبکستان ایجادشده است همان حساسیت و ویژگی مشابه محصولات تولیدشده در سراسر جهان را دارد ، اما دارای مزایایی مانند قابلیت استفاده، سرعت تجزیه‌وتحلیل (1 ساعت) و پایین است. هزینه (حداقل 30٪ ارزان‌تر).کیت تشخیصی بانام تجاری "ENCOR" در شرکت واحد دولتی "مرکز امور معاینه و استانداردسازی داروها، محصولات پزشکی و تجهیزات پزشکی" در وزارت بهداشت به ثبت رسیده و مجوز تولید سریال را به دست آورده است. همچنین با استفاده از این کیت می‌توان RNA / DNA هپاتیت B ، هپاتیت C و ویروس‌های HIV را استخراج کرد.

تأسیس آژانس مبارزه با فساد اداری در ازبکستان

رئیس‌جمهور ازبکستان طی مصوبه‌ای تأسیس آژانس مبارزه با فساد اداری وابسته به ریاست جمهوری را تصویب نمود. این آژانس به مجلس عالی گزارش می‌دهد. بررسی و تحلیل شرایط، عوامل و علل پیدایش فساد اداری و از بین بردن آن‌ها ازجمله وظایف اصلی آژانس مذکور است. علاوه بر آن، در این مصوبه تأسیس شورای ملی مبارزه با فساد اداری جمهوری ازبکستان تابع مجلس عالی نیز تصویب‌شده است.

تأسیس شرکت سرمایه‌گذاری دارایی‌های دولتی

به‌منظور فروش دارائی‌های دولت شرکت سرمایه‌گذاری « UzAssets » ایجاد گردیده است. میزان سرمایه اولیه شرکت مزبور 20 میلیارد صوم است که از محل منابع مالی خارج از بودجه صندوق مدیریت، دگرگون‌سازی و خصوصی‌سازی دارائی‌های دولت تأمین‌شده است.

تأسیس کمیسیون دولتی اجرای مؤثر پروژه‌های سرمایه‌گذاری

 بنا بر مصوبه هیئت دولت ازبکستان این کمیسیون جهت توسعه پتانسیل صادراتی مناطق و اطمینان از اجرای مؤثر پروژه‌های سرمایه‌گذاری تشکیل خواهد شد.

 

آمار و تحولات اقتصادی خارجی

اختصاص وام 500 میلیون دلاری بانک توسعه آسیایی به ازبکستان

هیئت مدیر بانک توسعه آسیایی پنجشنبه 5 تیر سال 1399 تخصیص وام 500 میلیون دلار به ازبکستان برای کاهش تأثیر منفی شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد این کشور، خرید کیت‌های تشخیص کرونا، دستگاه‌های تنفس مصنوعی و حمایت اجتماعی از نیازمندان را تصویب کرد.

اختصاص کمک 5 میلیون دلاری کره جنوبی به ازبکستان

دولت کره جنوبی ارائه کمک جامع فوق‌العاده به میزان 5 میلیون دلار به جمهوری ازبکستان برای مبارزه با ویروس کرونا را تصویب و مقرر نمود تا در آینده نزدیک یادداشت تفاهم همکاری در اجرای این برنامه بین آژانس همکاری بین‌المللی کره (KOICA) و وزارت سرمایه‌گذاری‌ها و تجارت خارجی جمهوری ازبکستان امضا شود.

دیدار وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی ازبکستان با مدیرکل اجرایی مؤسسه تأمین مالی توسعه بین‌المللی (DFC) آمریکا

 آدام بولر، مدیرکل اجرایی مؤسسه تأمین مالی توسعه بین‌المللی (DFC) آمریکا که به ازبکستان با معاون نخست‌وزیر و وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی ازبکستان دیدار و گفتگو کرد. طرفین در این مذاکرات مسائل اجرای 27 پروژه سرمایه‌گذاری پیشنهادشده توسط ازبکستان درزمینهٔ های کشاورزی، صنایع سبک، داروسازی و تولید مصالح ساختمانی با مشارکت DFC، همچنین امکانات حضور DFC در پروژه‌های همکاری عمومی خصوصی درزمینهٔ های انرژی خورشیدی و بادی و در بخش حمل‌ونقل، جذب DFC به تأمین مالی سرمایه‌گذاران خصوصی که در خصوصی‌سازی شرکت‌های بزرگ دولتی و بانک‌های تجاری ازبکستان شرکت می‌کنند، امکانات تأسیس صندوق سرمایه‌گذاری مشترک با سهم DFC و دولت ازبکستان با جذب دولت‌های کشورهای دیگر آسیای مرکزی و افغانستان و ... را بررسی کردند.

طرفین در پایان مذاکرات در مورد تشکیل کارگروه مشترک برای بررسی و تهیه توافقات مربوطه و تدوین محورهای جدید همکاری توافق کردند.

تحویل کمک‌های بشردوستانه آمریکا به ازبکستان

 بخش نخست کمک‌های بشردوستانه شامل وسایل و مواد بهداشت فردی، ضدعفونی، 20 هزار کیت تشخیص کرونا و لوازم و تجهیزات پزشکی دیگر به ارزش کل 600 هزار دلار که از سوی سازمان خیریه آمریکایی Project Hope ارسال‌شده است به فرودگاه تاشکند منتقل و به‌طرف ازبکی تحویل شد. قرار است بخش دوم کمک بشردوستانه سازمان مذکور شامل بیش از 2 هزار قلم دارو و لوازم و تجهیزات پزشکی به ارزش 800 هزار دلار در روزهای آینده به ازبکستان منتقل شود. علاوه بر آن سازمان غیردولتی Adventist Development and Relief Agency International) «پروژه تحویل خواربار به ساکنان نیازمند ازبکستان» به ارزش 400 هزار دلار را به راه انداخته است. شایان‌ذکر است که در دیدار نمایندگان سفارت ازبکستان در واشنگتن با چند سازمان خیریه آمریکا در مورد ارائه کمک 1.8 میلیون دلار به ازبکستان توافق شده بود.

اختصاص اعتبار 165 میلیون دلاری بانک سرمایه گذاری زیرساخت  آسیا

بانک سرمایه‌گذاری‌های زیرساخت آسیا به ازبکستان اعتبارات به ارزش 165.5 میلیون دلار جهت توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای اختصاص خواهد داد. منابع مالی برای ترمیم و بازسازی جاده آ 380 در استان بخارا هزینه خواهند شد.

اختصاص اعتبار 40 میلیون دلاری بانک توسعه و ترمیم اروپا

بانک توسعه و ترمیم اروپا اعتباراتی به ارزش 40 میلیون دلار را به بانک «صنعت و ساختمان ازبکستان» اختصاص خواهد داد. اعتبارات مزبور جهت رشد و توسعه بخش خصوصی هزینه خواهند شد. تاکنون بانک مذکور در اقتصاد ازبکستان 1.85 میلیارد یورو سرمایه‌گذاری کرده و  در اجرای 79 طرح مشارکت می‌کند.

اختصاص وام 12 میلیون دلاری کورپوراسیون بین‌المللی مالی بانک جهانی به ازبکستان

نهاد مذکور جهت توسعه و نوسازی شرکت سهامی‌تولیدکننده کود « Indorama Kokand Fertilizers and Chemicals » وام بلندمدت 12.5 میلیون دلاری اختصاص خواهد داد. بانک توسعه و ترمیم اروپا نیز در همین مقدار وام بلندمدت را برای نوسازی کارخانه مزبور اختصاص خواهد داد. کارخانه سوپر فسفات خوقند در سال 2019 از طرف شرکت ایندورومای سنگاپور خصوصی‌سازی شده است. برنامه‌ریزی‌شده است میزان تولید سالانه از 100 هزار تن به 350 هزار تن افزایش یابد.

انعقاد قرارداد 4 میلیون و 850 هزار دلاری وزارت منابع آب ازبکستان با سویس جهت مدیریت ملی منابع آب ازبکستان

خرید 500 دستگاه خودروی برقی چینی؛ ازبکستان تعداد 500 دستگاه خودروی برقی ساخت چین برای بهره‌برداری در سرویس تاکسیرانی تاشکند خریداری نموده است. خودروهای مذکور با یک شارژ کامل توانایی طی مسیر 450 کیلومتری را دارد. هزینه هر کیلومتر آن 50-60 صوم تمام خواهد شد. قیمت متوسط این خودروهای با توجه مدل آن  بین 19 هزار دلار تا 25 هزار دلار می‌باشند. شرکت چینی در نظر دارد در منطقه آزاد صنعتی خوقند کارگاه تولید خودروهای برقی را راه‌اندازی کند. قیمت طرح 30 میلیون دلار است. 

انعقاد تفاهم‌نامه احداث نیروگاه حرارتی با شرکت روسی

وزارت انرژی ازبکستان و شرکت «ALTMAX HOLDING» روسیه، یادداشت تفاهم احداث نیروگاه حرارتی گازی با ظرفیت 1500 مگاوات در جنوب ازبکستان به ارزش 1.8 میلیارد دلار امضا نمودند. احداث نیروگاه حرارتی ادامه طرح توسعه میدان گازی «25 سالگی استقلال» خواهد شد که شرکت روسی مذکور سهامدار اصلی آن است.

اختصاص 95 میلیون دلاری بانک جهانی به ازبکستان جهت مقابله با کرونا

 وام مذکور جهت اجرای پروژه "اقدامات فوری علیه COVID-19 در ازبکستان" برای مدت 30 سال و با مهلت 5 ساله اختصاص می‌یابد. وام فوق در حوزه‌های تقویت نظام سلامت ملی جهت اتخاذ اقدامات فوری علیه COVID-19 ، خرید تجهیزات پزشکی و لوازم پزشکی و امکانات برای تقویت پایگاه مادی و فنی مؤسسات پزشکی، گسترش سیستم کمک‌هزینه‌های موقت برای خانواده‌های کم‌درآمد استفاده می‌گردد.

گفتگوی تلفنی وزرای حمل‌ونقل ازبکستان و قرقیزستان

 تسریع احداث خط آهن چین- قرقیزستان و ازبکستان، توافق در خصوص تداوم رایزنی‌های مرتبط به انتخاب مسیر و سایر شرایط فنی و مالی پارامترهای تحقق این پروژه مهم بحث و رایزنی نمودند. مقرر گردیده که این مذاکرات با طرف چینی هم به‌صورت منظم جهت اجرایی نمودن کریدور مذکور تداوم پیدا نماید. در این دیدار طرفین همچنین در خصوص بهبود کریدور چندوجهی لیاندونگ- لانگژو- ایرکشتام-اوش –اندیجان که جهت تجارت بین آسیای مرکزی و منطقه پافیک بسیار مهم است، مذاکره نمودند.

اظهارنظر جاناتان هنیک معاون دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور آسیای میانه در خصوص  همکاری ازبکستان با EAEU

 جاناتان هنیک، معاون دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در آسیای میانه طی مصاحبه خبری با خبرگزاری‌ها در خصوص نشست وزیر خارجه آمریکا با وزرای امور خارجه 5 کشور آسیای مرکزی اعلام کرد که ایالات‌متحده از اینکه آسیای میانه یک منطقه امن‌تر، مرفه‌تر باشد، سود می‌برد و کشورهای آن نیز از انتخاب گزینه‌های مختلف توسعه آزاد هستند. در جریان بحران فعلی، ایالات‌متحده 25 میلیون دلار برای اقدامات مختلف برای مقابله با ویروس کرونا در منطقه اختصاص داد. آقای هنیک در پاسخ به سؤالی از کومرسانت در مورد نگرش واشنگتن در مورد ورود آینده ازبکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) به‌عنوان ناظر، این مسئله را روشن کرد که ایالات‌متحده برای تأثیرگذاری بر جمهوری‌های آسیای میانه قصد ندارد با مسکو رقابت کند. وی گفت: "من نمی‌توانم درباره این مذاکرات نظر دهم زیرا ایالات‌متحده عضو EAEU نیست. بحث با مشارکت ازبکستان ادامه دارد. تنها چیزی که می‌دانم این است که این مسئله برای مردم ازبکستان بسیار نگران‌کننده است. ما از شهروندان ازبکستان در تلاش برای گسترش دسترسی به بازارهای جهانی و سرمایه‌گذاری پشتیبانی می‌کنیم. ما امیدواریم که مردم ازبکستان تمام بلوک‌های محلی و روابط تجاری و عضویت در سازمان تجارت جهانی را با دقت در نظر بگیرند تا آنچه را برای آن‌ها سودمندتر است انتخاب کنند.