توافق تجاری مکزیک، ایالت متحده آمریکا و کانادا (تمک) وارد مرحله اجرایی شد.

توافق تجاری جدید مکزیک، آمریکا و کانادا (تمک) پس از سه سال از آغاز مذاکرات مربوط به بازنگری توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) در 1 جولای 2020 (11 تیرماه 1399) به مرحله اجرا درآمد.

خانم گریسیلا مارکز وزیر اقتصاد مکزیک در یادداشتی هم‌زمان با اجرایی شدن تمک عنوان کرد که تمک ابزاری قدرتمند برای کمک به هر سه کشور منطقه برای مقابله با اثرات ویرانگر اقتصادی ناشی از بیماری همه‌گیر کوید 19 خواهد بود. خانم گریسیلا در این یادداشت تمک را آغاز دوره جدیدی از ادغام منطقه‌ای آمریکای شمالی نامید و افزود که تمک بر پایه نفتا شکل‌گرفته است و اراده سه کشور منطقه آمریکای شمالی را برای تبدیل این منطقه به رقابتی‌ترین منطقه در دنیا و ایجاد رشد، اشتغال، توسعه و رفاه منطقه‌ای را نشان می‌دهد. وی یادآور شد که تمک دسترسی که در قالب نفتا به بازار آمریکا برای ما ایجادشده بود و منجر به فروش 80 درصدی کالاها و خدمات خارجی ما به مقصد این کشور گردیده بود، را حفظ می‌کند و موجب می‌شود که روابط با کانادا را به‌عنوان سومین شریک بزرگ تجاری خود و مقصد چهارم صادراتی مکزیک، حفظ کرده و به این همکاری  ادامه دهیم.

 خانم گریسیلا در خصوص قوانین مبدأ خودرو در تمک گفت که اگرچه افزایش استفاده مواد با منشا منطقه‌ای شرایط سختی را تحمیل می‌کند، اما این نیز می‌تواند انگیزه‌ای برای توسعه بیشتر منطقه‌ای بوجود آورد. وی در ادامه یادآور شد که تمک با بهره‌گیری از اقتصاد دیجیتال، فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، تجارت الکترونیکی و.... انواع و اقسام فرصت‌ها را برای ما به همراه می‌آورد و همه این‌ها ابزاری قدرتمند برای احیاء اقتصادی منطقه خواهند بود. وی وعده داد که  وزارت اقتصاد مکزیک تلاش خود را درجهت استفاده حداکثری از ظرفیت‌ها و فرصت‌های توسعه‌ای ناشی از ادغام تجاری و تولیدی تمک بکار خواهد بست و در دولت رئیس‌جمهور آندرس مانوئل لوپز اوبرادور  اعتقاد بر این است که تمک اهرمی‌برای ایجاد رفاه برای همه مکزیکی‌ها خواهد بود.

با اجرایی شدن تمک آندرس مانوئل لوپز اوبرادور (آملو) رئیس‌جمهور مکزیک نیز اعلام کرد که در یک سفر رسمی‌به آمریکا و دیدار با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آن کشور، اجرایی شدن این توافق را جشن خواهند گرفت. با این حال هم‌زمانی این سفر با کارزار انتخاباتی آمریکا، انتقاداتی را در مکزیک به همراه داشته است. بر اساس اطلاعات منتشرشده از سوی مارسلو ابرارد وزیر خارجه مکزیک این سفر قرار است در 8 و 9 جولای 2020 و پیرو دعوت رسمی انجام‌شده از سوی دولت آمریکا صورت پذیرد. مکزیک همچنین از جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا خواسته است که در این دیدار حضورپیدا کند. اما کانادا تاکنون حضور جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا در این نشست سه‌جانبه را تائید نکرده است.

هم‌زمان با اجرایی شدن تمک دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از این موضوع به‌عنوان یک پیروزی سیاسی برای خود نام برد و آن را بزرگ‌ترین، منصفانه‌ترین و عادلانه‌ترین توافق تجاری که تاکنون مذاکره شده است، توصیف کرد. ترامپ همچنین نسبت به تحقق وعده انتخاباتی خود مبنی بر بازنگری مجدد نفتا به نفع کارگران، کشاورزان، دامداران و کسب‌وکارهای آمریکا ابراز خشنودی نمود و این توافق را یک پیروزی فوق‌العاده برای اقتصاد آمریکا دانست. ترامپ در طی مبارزات انتخاباتی و تا زمانیکه بازنگری نفتا را راه اندازی و نهایی کرد، به طور مرتب در انتقاد از نفتا، آن را "بدترین توافق تجاری تاریخ" می نامید و بعد از نهایی شدن تمک، توافق جدید را بهترین توافق تجاری توصیف کرد.

 

تمک در 30 نوامبر 2018 در آخرین روز ریاست جمهوری پنیا نیتو رئیس‌جمهور وقت مکزیک پس از مذاکرات طولانی و حصول توافق سه کشور در مورد مفاد آن، در حاشیه اجلاس گروه 20 به امضاء رسید. بعد از آن، تمک در فرایند تصویب در آمریکا با چالش‌هایی روبرو شد. علیرغم اینکه تمک رسما در مراکز قانونگذاری مکزیک پذیرفته شده بود، اما دولت آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، برای راضی کردن کنگره آمریکا، اصلاحات مدنظر آمریکا در حوزه کارگری، برخی اصلاحات در حوزه منشا خودرو به‌خصوص ریخته گری فولاد و آلومینیوم بکار رفته در خودرو، مالکیت معنوی و محیط‌زیست را در اواخر 2019 پذیرفت.

دونالد ترامپ که در کارزار انتخاباتی خود در سال 2016 توافق نفتا را "بدترین توافق تجاری در تاریخ" خوانده بود و بارها وعده داده بود که در صورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری، توافقی نوین را جایگزین آن خواهد کرد، اکنون از تمک به‌عنوان یک توافق ایده آل، عادلانه، منصفانه و یک پیروزی در سیاست خارجی خود نام می‌برد و از آن در انتخابات پیش رو استفاده حداکثری خواهد کرد.

جریان مذاکرات تمک با اختلاف‌نظرهای فراوان و تنش‌های بسیاری همراه بود. علی‌رغم اینکه با اجرایی شدن این توافق به‌ظاهر اختلافات به پایان رسیده است اما زمزمه‌های دیگری مبنی بر اختلاف در اجرای تعهدات در حوزه خودرو، حقوق کارگری و فلزات مشاهده می‌شود و به نظر می‌رسد خطر تشدید اختلافات بین کانادا‌‌، آمریکا و مکزیک روزبه‌روز در حال افزایش است. این موضوع بویژه در پرتو بحران بیماری فراگیر کوید 19 و تاثیر خردکننده آن بر بنگاههای اقتصادی و کسب و کارهای بزرگ و کوچک، در حال تشدید شدن است.

مکزیک در حوزه کار و محیط‌زیست از طریق وابسته‌های تعیین‌شده در سفارت آمریکا تحت نظر خواهد بود. این موضوع از ابتدا با نارضایتی مکزیک همراه بود. اما لاجرم ادامه یافت. مقامات مکزیکی در مقابل این عمل انجام شده و نیز انتقادات احزاب و رسانه‌ها، سعی کردند افکار عمومی را قانع کنند و اطمینان دهند که این موضوع تعارضی با حقوق کار مکزیک نخواهد داشت. این موضوع با نارضایتی و نوعی اجبار شروع شد و احتمالا در آینده به عنوان یکی از نقاط اختلافی باقی خواهد ماند.

سفر لوپز اوبرادور به آمریکا هم‌زمان با کارزار انتخاباتی 2020 آمریکا مورد انتقاد محافل سیاسی و مخالفین وی قرارگرفته است. مخالفان این سفر، آن را مشروعیت بخشیدن به سیاست‌های بدخواهانه ترامپ علیه ملت مکزیک و مهاجران، کمک به ترامپ برای جلب آراء میلیون‌ها لاتینی تبار در آمریکا می دانند. از جمله مخالفین این سفر آقای بناردو سپولودا (وزیر خارجه مکزیک بین سال های 1989 -1982) با ارسال نامه ای به مارسلو ابرارد وزیر خارجه مکزیک با ذکر دلایل متعدد، این سفر را اشتباه جبران ناپذیر و تاریخی برای رئیس جمهور مکزیک دانست و یادآور شد که مکزیک با این ورود ناشیانه و ناخواسته به مبارزات انتخاباتی آمریکا نه تنها از نظر سیاسی زیان خواهد دید، بلکه اقتدار اخلاقی خود را در برابر همه لاتینی تبارهایی که همواره مورد تحقیر و توهین و آزار دونالد ترامپ قرار داشته اند، بخصوص در موقعیتی که هنوز آمریکا در التهاب مبارزه علیه تبعیض نژادی بعد از مرگ جرج فلوید به سر می دهد، از دست خواهد داد.