چشم انداز بخش کشاورزی قطر ، تولید و خودکفایی

دولت قطر اهمیت و توجه بسیار زیادی را نسبت به بخش کشاورزی دارد، زیرا که دستیابی به امنیت غذایی منوط به این بخش است ، از این رو سعی دارد تا با هدف رسیدن به بالاترین درصد ممکن از خودکفایی، از بخش کشاورزی حمایت و پشتیبانی نماید و بدین ترتیب یکی از مهمترین اولویت های دوحه در دوره جاری و آینده حمایت از این بخش است . از حدود دو سال قبل و از زمان اعمال تحریم های ( عربستان سعودی و همپیمانان آن ) علیه این کشور، تعداد شرکت های کشاورزی تاسیس شده در قطر به 164 شرکت جدید تولیدات کشاورزی رسیده است، در حالی که اخیراً شرکت مواد غذایی « حصاد » ( حصاد فود ) با همکاری اتاق بازرگانی قطر و وزارت شهرداری و محیط زیست، شرکتی تحت عنوان « محاصیل » جهت بازاریابی محصولات کشاورزی تاسیس و به ثبت رسانده است که هدف آن ارائه حمایت از کشاورزان داخلی از طریق بازاریابی تولیدات آنها و ارائه دیگر خدمات متنوع کشاورزی و افزایش کمیّت و کیفیت تولیدات داخلی، می‌باشد.

بر اساس اطلاعات بولتن سالانه آمارهای کشاورزی صادره از سازمان برنامه ریزی و آمار قطر،  در طی سال گذشته مساحت زمین‌های کشت شده، جهشی بزرگ به نسبت 14٪ داشته و به 13.2 هزار متر  مربع رسیده است. این میزان در پایان سال 2017 حدود 11.6 هزار متر مربع بوده است. 65 هزار متر مربع مساحت زمین قابل کشاورزی در قطر وجود دارد که 5.66٪ از مجموع مساحت کشور را تشکیل می دهد.

• آمار و ارقام :
- 65 هزار متر  مربع مساحت زمین‌های قابل کشاورزی

• توسعه مساحت زمین‌های کشاورزی
- 11.4 هزار متر  مربع در سال 2014
- 11.8 هزار متر   مربع در سال 2015
- 11 هزار متر   مربع  در سال 2016
- 11.6 هزار متر  مربع  در سال 2017
- 13.2 هزار متر   مربع  در سال 2018

• مساحت کشت شده زیر محصولات مختلف
- 2٪ دانه‌های  خوراکی 
- 18٪ درختان خرما (نخل ها)
- 1 ٪ میوه
- 21٪ سبزیجات
- 58٪ علوفه

• درختان میوه دار و غیر میوه دار ( غیر مثمر )
- 29019 مرکبات
- 284 انگور
- 1498 گواوا
- 2944 انجیر
- 5460 انار
- 4502 انواع توت ها
- 711206 نخل ها
- 21801 کُنار
- 8310 بادام 
- 67347 غیره

• بهره وری محصول
- 736 هزار تن مجموع بهره وری محصول با رشد 18.6٪
- 630 هزار تن علوفه سبز
- 2.3 هزار تن دانه‌های خوراکی
- 74.7 هزار تن سبزیجات
- 29.3هزار تن میوه و نخل

• تولید گوشت و ماهی و تخم مرغ
- 9.83 هزار تن گوشت قرمز با رشد 2٪
- 14.07 هزار تن ماهی با کاهش 5٪
- 8.4 هزار تن تخم مرغ با رشد 46٪
- 26.2 هزار تن گوشت پرنده و مرغ با رشد 72٪
- 226.4 هزار تن لبنیات با رشد 303٪

• منابع حیوانی
- 38.2 هزار رأس گاو با رشد 53٪
- 995 هزار رأس گوسفند با رشد 7٪
- 410 هزار رأس بز با رشد 7٪
- 126 هزار رأس شتر با رشد 20٪
- 8.33 هزار رأس اسب با رشد 14٪

• تولید کشاورزی در کشور (در سال 2018)
- 1.02 میلیون تن حجم تولید با رشد 39.5٪
- 2.11 میلیارد ریال ارزش تولید با افزایش 10.8٪
- 409 نقطه با ثبت رکورد تولید با رشد 20.6٪

• خودکفایی در تولید کشاورزی ( در سال 2018)
- 5.6٪ دانه‌های خوراکی
- 12.5٪ علوفه حیوانی
- 10.7٪ میوه و نخل
- 14٪ سبزیجات
- 15.4٪ گوشت
- 67.7٪ لبنیات و فراورده‌های آن
- 19٪ تخم مرغ
- 29.8٪ ماهی‌ها

• ماهی‌های تازه ( برجسته ترین انواع عرضه شده )
- 4.5٪ کاهش در تولید ماهی‌های تازه در بازار در 2018
- 674 هزار تن ماهی‌هامور
- 3258 هزار تن ماهی شعری
- 1903هزار تن ماهی شیر
- 983 هزار تن ماهی صافی
- 647 هزار تن ماهی تبان
- 399 هزار تن ماهی کراری
- 533 هزار تن ماهی جش
- 125 هزار تن ماهی زبیدی
- 640 هزار تن ماهی قرقفان
- 245 هزار تن ماهی فسکر
- 330 هزار تن ماهی بدحه
- 388 هزار تن ماهی کوفر
- 495 هزار تن خرچنگ
- 262 هزار تن ماهی نیسر

لازم به ذکر است از حدود دو سال قبل و از زمان اعمال تحریم های ( عربستان سعودی و همپیمانان آن ) علیه این کشور، تعداد شرکت های کشاورزی تاسیس شده در قطر به 164 شرکت جدید تولیدات کشاورزی رسیده است، در حالی که اخیراً شرکت مواد غذایی « حصاد » ( حصاد فود ) با همکاری اتاق بازرگانی قطر و وزارت شهرداری و محیط زیست، شرکتی تحت عنوان « محاصیل » جهت بازاریابی محصولات کشاورزی تاسیس و به ثبت رسانده است که هدف آن ارائه حمایت از کشاورزان داخلی از طریق بازاریابی تولیدات آنها و ارائه دیگر خدمات متنوع کشاورزی و افزایش کمیّت و کیفیت تولیدات داخلی، می‌باشد.

200 مزرعه تولیدی در 24 ماه و 16 مجتمع کشاورزی « حصاد » در 4 کشور
افزایش تعداد مزارع تولیدی به 600 مزرعه

منابعی در وزارت شهرداری و محیط زیست قطر پیش بینی کردند که تعداد واحدهای تولیدی قطر با افزایش 100٪  در فصل جاری از 280 مزرعه در فصل گذشته به 600 مزرعه در فصل کنونی رسیده که این تعداد از 1300 مزرعه ای می‌باشد که قرار است به واحدهای تولیدی تبدیل شوند .
علاوه بر آن دولت قطر دارای 16 مجتمع کشاورزی در استرالیا و پاکستان و عمان و سودان می‌باشد که آخرین آنها یعنی سودان از چند روز پیش وارد مرحله تولید شده است.
این گسترش در زمینه‌های کشاورزی داخلی و خارجی و افزایش میزان تولید به عوامل متعددی بستگی دارد من جمله : روح چالش که باعث شد صاحبان مزارع قطری اقدام به کشت در واحدهای خود نمایند تا در برابر محاصره و غلبه بر آن ایستادگی کنند و همچنین اراده سیاسی ناشی از دستورات امیر کشور به ضرورت اتکا به خود و هماهنگی میان کلیه نهادهای مربوطه در کشور با آن من جمله وزارت شهرسازی و محیط زیست و بانک توسعه و مؤسسه حمایت از مصرف کننده و ...

توسعه‌های داخلی و خارجی
کارشناسان کشاورزی انتظار دارند که در پرتو برنامه‌های توسعه ای کشاورزی فعلی، تولید کشاورزی داخلی قطر از سبزیجات و میوه و علوفه و خرما از 206 هزار تن در فصل گذشته به 450 هزار تن در این فصل افزایش یابد که بیش از 30٪ از نیازهای بازار را پوشش می دهد، غیر از آنچه که از اموال قطر در خارج از کشور از محصولات کشاورزی همچون غلات ، حبوبات ، برنج و گوشت تولید می‌شود. همچنین پیش بینی می‌شود تعداد مزارع در داخل کشور ظرف دو سال آینده به دو هزار مزرعه برسد .
بر اساس بیانیه‌های وزارت شهرسازی و محیط زیست، دولت قطر در نظر دارد 70٪ از نیازهای غذایی خود را تا سال 2023 خود تأمین نماید تا در سال 2030 به خودکفایی دست یابد.
زمین‌های مناسب برای کشاورزی در کشور 65 هزار هکتار می‌باشد که 5درصد از مساحت کشور می‌باشد. مزارع محلی در حال حاضر 1300 مزرعه است که 206 هزار تن از سبزیجات و میوه و علوفه و خرما تولید می‌کند که 30٪ از نیازهای بازار را پوشش می دهد و تعداد این مزارع به زودی به مرز 2000 مزرعه خواهد رسید.
کشور قطر تنها به کشاورزی در اموال داخلی وابسته نیست بلکه دارای املاک در خارج از کشور هم می‌باشد که برای به انجام رساندن این استراتژی ملی با آن یکپارچه است.
شرکت « حصاد » 13 مجتمع کشاورزی را در استرالیا با مساحت 250 هزار هکتار اداره می‌کند که بیش از 250 هزار رأس گوسفند و 180 هزار تن از غلات تولید می نماید. این شرکت از تأمین کنندگان اصلی گوشت استرالیایی به بازار داخلی از طریق شرکت غذایی و دام است. علاوه بر سرمایه گذاری‌های بسیار، شراکت در مزرعه طیور در سلطان نشین عمان و سرمایه گذاری در پاکستان در زمینه برنج و همچنین محصولات تولیدی پروژه این شرکت در سودان به زودی وارد بازارهای داخلی خواهد شد.

برنامه‌های حمایت از خودکفایی
- 15-30٪ رشد مورد انتظار خودکفایی در 2018
- 2000 مزرعه تولیدی در 2020
- 100٪ رشد مزارع تولیدی در این فصل
- 1300 تعداد مزارع

پروژه‌های کشاورزی
- 16 پروژه کشاورزی در 4 کشور
- استرالیا 250 هزار متر مربع
- پاکستان 10 هزار متر  مربع
- سودان 100 هزار متر  مربع
- عمان پروژه‌های تولید و پرورش مرغ

تولید و برنامه‌های آینده
- کارشناسان پیش بینی نموده اند که تولید محصولات غلات در پروژه‌های خارجی قطر از طریق عملیات توسعه کشاورزی در پروژه‌های سودان ، به نسبت 80٪ افزایش یابد.
- 65 هزار متر مربع مساحت زمین‌های مناسب برای کشاورزی که 5٪ از مساحت کشور را تشکیل می دهد.

تأمین نیازهای غذایی
- 70٪ در 2023
- 100٪ در 2030
خارجی
- 300 هزار تن غلات در سال 2018
- 180 هزار تن غلات در سال 2017
داخلی
- 450 هزار تن غلات در سال 2018
- 206 هزار تن غلات در سال 2017