معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

اندونزی

نظام حقوقی حاکم:

نظام حقوقی اندونزی به‌طور کلی

 ۱. نوع نظام:

  • Civil Law (حقوق نوشته)، شبیه به نظام‌های حقوقی در کشورهای اروپای قاره‌ای مانند هلند و فرانسه
  • پایه‌گذاری شده بر اساس حقوق هلندی در دوران استعمار
  • ساختار سلسله‌مراتبی با قوانین ملی، منطقه‌ای، عرفی و مذهبی

منابع حقوقی اصلی

منبع

توضیحات

 قانون اساسی (UUD 1945)

بالاترین مرجع قانونی کشور، تصویب‌شده پس از استقلال

قوانین مصوب مجلس (UU - Undang-Undang)

تصویب توسط DPR (پارلمان) و اجرایی با امضای رئیس‌جمهور

 مقررات دولتی (PP, Perpres, Permen)

توسط قوه مجریه برای اجرای قوانین وضع می‌شود

 حقوق اسلامی (Syariah)

اجرا در برخی مناطق مانند آچه؛ بیشتر در حوزه احوال شخصیه (ازدواج، ارث، طلاق)

 حقوق عرفی (Adat Law)

در مناطق بومی مثل جاوه، سوماترا، کالیمانتان – تأثیرگذار بر روابط خانوادگی و اراضی

ساختار قوه قضاییه اندونزی

نهاد

وظایف

Mahkamah Agung (دیوان عالی کشور)

عالی‌ترین مرجع قضایی در امور مدنی، کیفری و اداری

Mahkamah Konstitusi (دادگاه قانون اساسی)

بررسی تطبیق قوانین با قانون اساسی و رسیدگی به اختلافات انتخاباتی

Komisi Yudisial (کمیسیون قضایی)

نظارت بر رفتار قضات و تضمین استقلال دستگاه قضا

دادگاه‌های عمومی، مذهبی، نظامی و اداری

در سطوح منطقه‌ای و استانی فعالیت می‌کنند

تأثیر اسلام در نظام حقوقی

  • اندونزی کشوری با اکثریت مسلمان است اما نظام حقوقی آن سکولار است
  • حقوق اسلامی (شریعت) بیشتر در حوزه خانواده اعمال می‌شود
  • در استان آچه، اجرای قوانین شریعت در جنبه‌های کیفری و مدنی گسترده‌تر است (تحت قانون خاص Autonomy)

️ ۵. خلاصه ویژگی‌ها

ویژگی

شرح

نوع نظام

حقوق مدنی (Civil Law) با تأثیر هلندی

دین رسمی

ندارد – ولی اکثریت مسلمان

استقلال قوا

وجود دارد؛ تفکیک قوا مشخص در قانون اساسی

زبان رسمی حقوقی

اندونزیایی (Bahasa Indonesia)

اعمال شریعت

محدود به استان آچه یا امور شخصیه

رویه های قضایی، حقوقی و حل اختلاف:

رویه های قضایی حقوقی و حق اخلتلاف

در نظام حقوقی اندونزی، رویه‌های قضایی حقوقی (civil litigation) و رسیدگی به اختلافات تجاری یا قراردادی از مسیرهای متفاوتی بسته به نوع اختلاف، ارزش دعوا، و ماهیت طرفین (شخص حقیقی یا حقوقی / داخلی یا خارجی) پیگیری می‌شوند. در ادامه، مهم‌ترین نکات مربوط به رویه‌های حقوقی و حل اختلاف (حق‌الاختلاف) در اندونزی را می‌بینید:

 ۱. مراجع رسیدگی به دعاوی حقوقی

مرجع

وظیفه

Pengadilan Negeri (دادگاه عمومی ناحیه‌ای)

مرجع نخست برای دعاوی حقوقی، مدنی، تجاری، قراردادها، املاک

Pengadilan Niaga (دادگاه تجاری)

رسیدگی به ورشکستگی، مالکیت فکری، دعاوی تجاری پیچیده

Pengadilan Agama (دادگاه مذهبی)

در مورد مسلمانان؛ دعاوی خانوادگی، ارث، طلاق (با عنصر شرعی)

Mahkamah Agung (دیوان عالی کشور)

رسیدگی تجدیدنظر نهایی به احکام دادگاه‌های پایین‌تر

Mahkamah Konstitusi (دادگاه قانون اساسی)

تفسیر قانون اساسی و دعاوی انتخاباتی / حزبی

 ۲. فرآیند دعوی حقوقی (رویه عمومی)

۱. طرح دادخواست (Gugatan) توسط وکیل در دادگاه ناحیه‌ای
۲. ابلاغ رسمی به طرف مقابل
3. جلسات رسیدگی (حداقل 3 جلسه: مصالحه، استماع، تصمیم‌گیری)
4. صدور حکم (Putusan)
5. امکان تجدیدنظر (Banding) و فرجام‌خواهی (Kasasi)
6. اجرای حکم (Eksekusi) توسط دادگاه

 زمان رسیدگی کامل: حدود 6 تا 18 ماه (بسته به پیچیدگی و تجدیدنظر)

۳. روش‌های جایگزین حل اختلاف (ADR)

اندونزی استفاده از شیوه‌های غیرقضایی حل اختلاف را تشویق می‌کند:

 Mediation (میانجی‌گری)

  • پیش از رسیدگی دادگاهی اجباری است
  • توسط قاضی میانجی در جلسه نخست بررسی می‌شود
  • در صورت توافق، حکم نهایی بر اساس آن صادر می‌شود

Arbitration (داوری)

  • در صورت درج شرط داوری در قراردادها
  • BANI (Badan Arbitrase Nasional Indonesia): مهم‌ترین نهاد داوری اندونزی
  • امکان استفاده از داوری بین‌المللی (مثل SIAC، ICC، UNCITRAL) هم وجود دارد

 اندونزی عضو کنوانسیون نیویورک 1958 است؛ بنابراین آرای داوری خارجی در دادگاه‌های اندونزی قابل شناسایی و اجرا هستند.

 ۴. هزینه‌ها و الزامات رسیدگی

  • هزینه دادرسی بسته به نوع دعوا و ارزش آن تعیین می‌شود
  • وکالت در دادگاه باید توسط وکلای رسمی ثبت‌شده انجام شود
  • دعاوی با عنصر خارجی نیازمند ترجمه رسمی مدارک به زبان اندونزیایی هستند
  • در دعاوی بین‌المللی، برخی پرونده‌ها از طریق محاکم ویژه اقتصادی یا داوری بین‌المللی رسیدگی می‌شوند

️ ۵. نکات مهم برای بازرگانان خارجی

 شرط داوری در قرارداد بنویسید (ترجیحاً با تعیین محل و مقررات داوری)
 اختلافات را تا حد ممکن از مسیر میانجی‌گری حل کنید
 قراردادهای تجاری را به زبان اندونزیایی ترجمه و رسمی کنید
 در صورت دعوا، از مشاور یا وکیل محلی معتبر کمک بگیرید
 مراقب باشید: اجرای احکام خارجی سخت و زمان‌بر است (مگر در قالب داوری)

 

 

مؤسسات و آژانس های حقوقی مطرح قابل رجوع توسط ایرانیان:

 

Soemadipradja & Taher (S&T)

دفتر حقوقی پیشرو با تمرکز برحقوق شرکت‌ها.تجارت بین‌الملل.مالکیت فکری.داوری

سابقه همکاری با شرکت‌های خاورمیانه‌ای دارد

سایتwww.soemath.com

Makarim & Taira S.

یکی از قدیمی‌ترین و حرفه‌ای‌ترین دفاتر حقوقی اندونزی

خدمات به شرکت‌های خارجی و سرمایه‌گذاران در حوزه انرژی، معدن، تجارت، کار و اقامت

سایتwww.makarim.com

Assegaf Hamzah & Partners AHP

وابسته به Dentons شبکه جهانی حقوقی

تخصص در داوری بین‌المللی، دعاوی تجاری، ثبت شرکت و قراردادهای بین‌المللی

دارای تیم حقوقی انگلیسی‌زبان و تجربه کار با خاورمیانه

سایت www.ahp.id

SSEK Legal Consultants

بسیار فعال در امور مهاجرت، کار، ثبت برند، تأسیس شرکت‌های خارجی

سابقه همکاری با سازمان‌های بین‌المللی

سایت www.ssek.com

AKSET Law

تمرکز بر حقوق سرمایه‌گذاری خارجی، تجارت الکترونیک، قراردادهای نفت و گاز

وکلای دوزبانه -اندونزیایی–انگلیسی

سایت- www.aksetlaw.com

توصیه های حقوقی جهت فعالیت تجاری:

توصیه های حقوقی جهت فعالیت تجاری:

در صورت تمایل به شروع یا گسترش فعالیت تجاری در اندونزی، شناخت دقیق از چارچوب حقوقی، مقررات مالیاتی، ساختار ثبت شرکت، حقوق کار، و الزامات واردات/صادرات بسیار ضروری است. در ادامه، مهم‌ترین توصیه‌های حقوقی برای فعالان تجاری در اندونزی به‌صورت کاربردی آورده شده است:

1. انتخاب ساختار حقوقی مناسب برای شرکت

اندونزی انواع مختلفی از ساختارهای ثبت شرکت را ارائه می‌دهد:

نوع شرکت

توضیح

PT (Perseroan Terbatas)

شرکت مسئولیت محدود اندونزیایی (محلی یا با سرمایه خارجی)

PT PMA (Penanaman Modal Asing)

شرکت با مالکیت کامل یا جزئی خارجی – مناسب برای سرمایه‌گذاران خارجی

Representative Office (RO)

دفتر نمایندگی برای بررسی بازار – حق فروش ندارد

 توصیه:
برای فعالیت تجاری واقعی (واردات، فروش، خدمات)، PT PMA گزینه‌ اصلی است. دفتر نمایندگی فقط برای بررسی بازار یا ارتباطات اولیه مناسب است.

۲. دریافت مجوزهای قانونی لازم

برای هر نوع فعالیت تجاری، نیاز به مجوزهایی از نهادهای زیر خواهید داشت:

  • NIB (Nomor Induk Berusaha): شماره شناسایی کسب‌وکار – اصلی‌ترین مجوز
  • مجوزهای بخشی (OSS System): از طریق سامانه یکپارچه مجوزدهی (Online Single Submission)
  • API (Angka Pengenal Importir): برای واردکنندگان
  • SIUP / Izin Usaha Dagang: مجوز فعالیت تجاری بسته به نوع کالا/خدمات

 توصیه:
قبل از هرگونه واردات یا صادرات، از صدور کامل مجوزها مطمئن شوید و از یک مشاور محلی کمک بگیرید.

 

۳. تنظیم قراردادهای شفاف و دو‌زبانه

  • قراردادهای تجاری باید به زبان اندونزیایی ترجمه شوند (مطابق با قانون No. 24 of 2009)
  • نسخه انگلیسی یا فارسی می‌تواند پیوست باشد، اما نسخه اندونزیایی از نظر حقوقی اولویت دارد
  • توصیه می‌شود از وکلا یا دفاتر حقوقی محلی برای تنظیم قرارداد استفاده کنید

 

۴. توجه به حقوق کار و استخدام

  • اندونزی قوانین حمایتی نسبت به کارکنان دارد
  • قراردادهای کاری باید واضح و مطابق قانون کار (UU Ketenagakerjaan) تنظیم شوند
  • حقوق، ساعات کار، مزایا و بیمه باید رعایت شود
  • استخدام اتباع خارجی نیازمند KITAS (ویزای کاری) و تاییدیه از وزارت کار است

 

۵. رعایت مقررات گمرکی و مالیاتی

  • واردات و صادرات مشمول مقررات گمرکی است (بسته به نوع کالا)
  • مالیات‌ها شامل:
    • VAT (مالیات بر ارزش افزوده) – 11٪
    • PPh (مالیات بر درآمد)
    • PPNBM (مالیات بر کالاهای لوکس)

 توصیه:
با یک مشاور مالیاتی محلی همکاری کنید تا مشمول جریمه یا تاخیر در ترخیص نشوید.

 

۶. ثبت علائم تجاری و مالکیت فکری

  • اندونزی عضو توافق‌نامه‌های بین‌المللی مثل TRIPS و WIPO است
  • توصیه می‌شود برند، لوگو، اختراع یا طرح صنعتی خود را در DJKI (اداره مالکیت فکری اندونزی) ثبت کنید

 

۷. بهره‌گیری از مشاور حقوقی/دفتر وکالت محلی

  • برای تطبیق کامل با قوانین محلی، حضور یک مشاور حقوقی در اندونزی ضروری است
  • دفاتر حقوقی می‌توانند در موارد ثبت شرکت، حل اختلافات، داوری تجاری و مذاکره با دولت کمک کنند

 

توصیه نهایی:

شروع تجارت در اندونزی جذاب است، اما نیاز به برنامه‌ریزی حقوقی دقیق و شناخت عمیق از فضای بوروکراتیک دارد. بدون مجوز کامل و قرارداد محکم، تجارت می‌تواند با چالش جدی روبه‌رو شود.

عضویت در سازمان های منطقه ای و بین المللی تجاری و اقتصادی:

WTO سازمان جهانی تجارت عضو رسمی از 1995 پایبند به مقررات تجارت آزاد چندجانبه

 UNCTAD کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل عضو فعال در برنامه های توسعه پایدار و تجارت جهانی

 World Bank  IMFعضو با دریافت و ارائه پروژه های اقتصادی و سرمایه گذاری

 APEC همکاری اقتصادی آسیا–پاسیفیک افزایش روابط تجاری در منطقه آسیا-اقیانوسیه

 G20 اندونزی عضو گروه ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان. نقش مؤثر در تعیین سیاستهای کلان اقتصادی جهانی

 WCO .سازمان جهانی گمرک عضو فعال پایبند به کدهای گمرکی و همکاری بین المللی در زمینه ترخیص کالا

اندونزی عضو رسمی بریکس و از فوریه 2024 فرایند الحاق به OECD را شروع نموده است. در حال حاضر به عنوان accession candidate  در این سازمان پذیرفته شده است

عضویت در توافقنامه های منطقه ای و بین المللی تجاری و اقتصادی:

توافق

شرکا

IEU–CEPA (اندونزی–اتحادیه اروپا)

در حال نهایی‌سازی – افزایش دسترسی بازار دوطرفه

IJEPA (اندونزی–ژاپن)

مشارکت اقتصادی جامع

IK-CEPA (اندونزی–کره جنوبی)

از سال 2023 اجرایی شد

PA-CEPA (اندونزی–پاکستان)

تجارت ترجیحی بین دو کشور، اجرا از 2013